عباسقلی خواجه نوری

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(1372 -1294 ش)، استاد و محقق. مشهور به پدر علم آمار. در تهران متولد شد و در سال 1316 ش از دانشكده‏ى كشاورزى فارغ‏التحصیل، به سال 1335 ش از دانشكده‏ى علوم پاریس به درجه‏ى دكترى در رشته‏ى آمار نایل شد. خواجه نورى در سال 1345 ش موسسه‏ى آموزش عالى آمار را بنیان نهاد و روش نمونه‏گیرى مبتنى بر نظریه‏ى احتمال و استنباط آمارى را در ایران پایه‏ریزى كرد. وى در هفتاد و هشت سالگى درگذت. از جمله تالیفات او: «آمارگیرى نمونه‏اى از دهات تهران و دماوند»؛ «رمز نفوذ در دیگران»؛ «سعادت»؛ «روش مقدماتى آمار»، با همكارى چند تن از آمارشناسان؛ «آمار ریاضى»؛ «آمار پیشرفته».[1] مدرس، محقق. تولد: 4 تیر 1294، تهران. درگذشت: فروردین 1373، تهران، بیمارستان پارس. عباسقلى خواجه‏نورى پس از گذراندن دوره‏ى ابتدایى و متوسطه وارد دانشكده‏ى كشاورزى كه در آن تاریخ زیر نظر وزارت كشاورزى اداره مى‏شد، شد و در سال 1316 دوره‏ى مهندسى كشاورزى را به پایان رسانید. وى پس از پایان دوره‏ى سربازى در سال 1318 مشغول به كار شد و به ترتیب زیر مشاغل مختلفى را عهده‏دار شد: همكار و معاون مهندس عطایى در مؤسسه‏ى اصلاح و ازدیار بذر؛ نهال و گل؛ معلم زراعت دانشسراى كشاورزى؛ كارشناس اداره‏ى اصلاح نباتات اداره‏ى كل كشاورزى (بعدا تبدیل به وزارت كشاورزى شد)؛ رییس اداره‏ى آمار جیره‏بندى وزارت دارایى؛ رییس اداره‏ى آمار كشاورزى و اجتماعى سازمان برنامه؛ رییس اداره‏ى آمار شناسى اداره‏ى آمار عمومى. سپس براى ادامه‏ى تحصیل به خارج از كشور سفر كرد و در سال 1332 از دانشگاه كارولیناى شمالى فوق لیسانس آمار گرفت و در سال 1335 موفق به اخذ دكتراى آمار از دانشكده علوم دانشگاه پاریس گردید. وى سپس در یوگسلاوى مشغول تدریس علم آمار شد. سپس در سال 1336 بنا به دعوت مهندس عطایى براى دانشیارى آمار و تحقیق در دانشكده‏ى كشاورزى كرج به ایران آمد. پس از پنج سال به مقام استادى ارتقا یافت و در سال 1358 نیز بازنشسته شد. دكتر خواجه‏نورى، علاوه بر تدریس در دانشگاه مشاغل زیر را نیز عهده‏دار گردید: مشاور شركت سهامى بیمه ایران؛ مشاور سازمان بیمه‏هاى اجتماعى؛ مشاور وزارت كار و امور اجتماعى؛ مشار آمار عمومى؛ عضو شوراى عالى آمار؛ عضو هئیت اجرایى آزمون شناسى؛ رییس و استاد مؤسسه‏ى آموزش عالى آمار. دكتر خواجه‏نورى در دوران بازنشستگى خود در دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس تدریس مى‏كرد. دروسى كه وى تدریس مى‏كرد عبارت بودند از: روش‏هاى تحقیق، روش‏هاى مقدماتى آمار، آمارگیرى نمونه‏اى، نظریه‏ى آمارگیرى نمونه‏اى، آمار پیشرفته، بیومترى، طرح آزمایشات، آمار ریاضى، منطق، جبر ماتریس، اقتصاد سنجى، جامعه شناسى، اقتصاد مكانیزاسیون كشاورزى و زراعت. از دكتر خواجه‏نورى تعدادى كتاب دانشگاهى، چند كتاب غیر دانشگاهى و مقاله‏هایى چند به جا مانده است كه كتاب‏هاى دانشگاهى ایشان عبارتند از: نكاتى چند درباره‏ى روش‏هاى تحقیق؛ روش تحقیق؛ روش‏هاى مقدماتى آمار؛ احتمالات مقدماتى؛ جبر ماتریس؛ منطق؛ آمار ریاضى (دو جلد)؛ آمارگیرى نمونه‏اى مقدماتى (دو جلد)؛ آمار پیشرفته و بیومترى. از جمله آثار دیگر وى مى‏توان به این عنوان‏ها اشاره نمود: رمز نفوذ در دیگران (اثر دیل كانگى، ترجمه، 1327)؛ سعادت؛ آمارگیرى نمونه از دهات تهران و دماوند (1328، سازمان برنامه).